🟦🟦🟦🟦🟦🟦🟦🟦🟦🟦🟦🟦🟦⬜⬜⬜⬜⬜⬜⬜🏅

Ontdek de handvatten om met metacognitieve vaardigheden in jouw klas aan de slag te gaan.

🔵Opstart

🔵Cognitie

🔵Metacognitie (5/6)

⚪Motivatie

⚪Bevorderen van ZRL

⚪Afronding

Metacognitieve vaardigheden

4️⃣ Zelfevaluatie - Terugblikken en vooruitkijken

Tot slot is zelfevaluatie van groot belang. Leerlingen reflecteren na het leren in welke mate ze hun doel bereikt hebben en hoe effectief de gekozen strategieën waren. Hierbij is het belangrijk om zowel het product als het proces te evalueren. Dit houdt in dat leerlingen nadenken over wat ze daadwerkelijk hebben bereikt (bijvoorbeeld: "Heb ik alles gedaan?", "Waren de oplossingen juist?", "Had ik een goed resultaat op de toets?") en hoe ze het leerproces zelf ervaren hebben (bijvoorbeeld: "Vond ik mijn aanpak effectief? Was het interessant?"). Ook hun gevoelens en ervaringen tijdens het proces maken deel uit van deze reflectie. Dit helpt hen om een rijker en vollediger beeld te krijgen van hun leerervaring.

zonder titel-c92af30c-b0e4-4d24-8743-2496b437e84b.svg

In het begin van dit hoofdstuk zagen we de video van juf Mel waar via korte reflectiemomenten of gesprekken werd teruggeblikt en vooruitgeblikt. Vragen zoals: Koos ik het juiste spoor?, Wat ging goed?, Wat zou ik anders doen?, staan hier centraal.

Als leerkracht is het belangrijk om hierin vroegtijdig bij te sturen. Merk je dat een leerling structureel het verkeerde spoor kiest, motiveer hen dan tot tussentijdse zelfevaluatie binnen het leerproces, zodat bijsturing sneller mogelijk wordt.

Tips om zelfevaluatie te versterken in de klas

Zelfevaluatie kan op verschillende manieren vorm krijgen. Hieronder vind je enkele praktische methodieken om leerlingen bewust te laten reflecteren over hun leerproces én vooruitgang. Veeg over de knop 'info' voor meer informatie.

zonder titel-35f16a7f-e9ee-49da-b28e-5a5f91dd43b7.svg

Belangrijk! Leerkracht als model

Zelfregulerend leren stimuleren in de klas gaat verder dan het aanreiken van tips, tools en strategieën. Een cruciale hefboom is jouw rol als leerkracht. Jij bent het model waar leerlingen zich aan spiegelen. Door luidop te denken, je eigen denkstappen zichtbaar te maken, te modelleren, laat je zien hoe leren werkt. Wanneer je als leerkracht expliciet verwoordt wat je denkt of doet (“Ik merk dat ik afgeleid ben… Wat kan ik doen om weer te focussen?”), geef je taal én structuur aan iets wat voor veel leerlingen onzichtbaar blijft. Je laat zien dat twijfelen, bijsturen en nadenken over leren deel uitmaakt van het leerproces.

Geef daarnaast gerichte feedback op het leerproces en reik taal aan die leerlingen helpt om hun eigen denken en leren beter te benoemen en op te volgen. Denk aan zinnen als:

“Ik merk dat ik dit moeilijk vind. Wat zou me kunnen helpen?”
“Even nadenken: begrijp ik dit echt? Kan ik dat nu eenvoudig uitleggen?”
“Ik zie dat je twijfelt. Wat heeft je eerder geholpen in zo’n situatie?”

Door dit consequent te doen, bouw je mee aan een krachtige leercultuur waarin fouten maken mag, strategieën onderzocht worden en leren iets is dat samen groeit. Jij legt niet alleen de lat, je toont ook hoe je er geraakt.